وقتی کتاب مقدس را می‌خوانیم با نامِ زنانِ متعددی بر می‌خوریم که در زمان‌ها و مکان‌های مختلف زنده‌گی می‌کردند و شرح زنده‌گی شان یا به طور مفصل و یا به صورت مختصر ذکر گردیده است. یکی از این نام‌ها «مریم» می‌باشد.
در کتاب مقدس هشت تن از زنان مریم نامیده شده‌اند که بعضاً باعث می‌شود کسانی که تازه به مطالعهٔ کتاب مقدس شروع نموده‌اند، یک مریم را با مریم دیگر عوضی بگیرند. اینجا می‌پردازیم به معرفی مختصر زنانی که مریم نام داشتند. برای شناخت بهتر این زنان لطفاً به منابع کتاب مقدسی که آنها را در پاورقی ذکر کرده ایم مراجعه نمایید.
۱. خواهر هارون و موسی، فرزندان عمرام از قبیلهٔ لاویان.[1]
۲. دختر مَرَد و خواهر شَمای و یشْبَحْ از طایفهٔ یهودا.[2]
۳. مادر مرقس و خالهٔ برنابا. یکی از ایمان دارانی که ساکن شهر اورشلیم بود.[3]
۴. یکی از زنان ایماندار در روم بوده، که پولُس در نامه خود به رومیان وی را زنی که برای آنها زحمت کشیده معرفی و به وی سلام می‌رساند.[4]
۵. زن کلوپا مادر یعقوب کوچک و خواهرِ مریم مادرِ عیسی مسیح بوده است.[5]
۶. زنی از اهالی مجدل که شهری در غرب دریاچه طبریه بود که اولین بار از وی در انجیل لوقا فصل ۸ به نام مریم مجدلیه یاد شده است.[6]
۷. زنی از اهالی بیت عنیا و خواهر مرتاه و ایلعازر بود که عیسی مسیح برادرش ایلعازر را بعد از چهار روز از مرگ زنده ساخت و پس از آن در یک میهمانی که ایلعازر نیز حضور داشت، مریم با عطری گرانبها پاهای عیسی را شست و با موی خود آن را خشک کرد.[7]
۸. مادر عیسی مسیح، زنِ یوسف از طایفهٔ یهودا و از نسل داود پادشاه بود.[8]
در این بخش می‌خواهیم مختصراً در مورد مریم مادر عیسی مسیح صحبت کنیم :
مریم مادر عیسی اهل بیت‌لحم از توابع ناصره بود. او مانند اکثر زن‌های آن دوره مصروف کار در خانه بود و از خویشاوندان وی می‌توان زکریا شوهر خاله و الیزابت خالهٔ وی را نام برد. وی نامزدِ مردی به نام یوسف بود. وی از جمله کسانی بود که از اولین روزی که به قدرتِ روح‌القدس حامله دیده شد تا عروج عیسی مسیح به آسمان با عیسی بود و بعد از آن همراهٔ سایر زنان در بالاخانهٔ جهت دعا و نیایش با شاگردان جمع می‌شد.
از نکات قوت او می‌توان از آگاهی وی از کلام خدا، عمل به آن، و اینکه خود را مانند یک خدمتگزار در اختیار خدا قرار داد نام برد. یهودیان به آموزش علوم رایج آن زمان و به خصوص تاریخ قوم یهود و کلام خدا علاقهٔ خاصی داشتند و همیشه برای شنیدن کلام خدا و آموختن آن به کنیسه‌ها می‌رفتند. معمولاً، خدمتگزاری خداوند به دوش افراد و اشخاص معمولی، ساده، پاکدل، و مطیع گذاشته می‌شود. مریم نیز از جملهٔ همین افراد و اشخاص به شمار می‌رفت.
او به پیام فرشته و وعدهٔ خداوند شک نکرد اما از چگونه‌گی باردار شدنش بدون دخالت مرد، که برایش ناممکن می‌نمود، سوال کرد و وقتی فرشته گفت: «برای خدا هیچ چیز ناممکن نیست.»[9] بدون تاخیر و هراس موافقت خود را اعلام کرد: «من خدمتکار خداوند هستم، بگذار همانطور که تو گفتی، بشود.»[10]
توکل مریم به خدا و دل و جرأت وی قابل تقدیر است. اگر زنی قبل از ازدواج رسمی با یک مرد، حامله دیده می‌شد، نه تنها خلاف رسم و رواج و عزت خانواده می‌بود بلکه بنابر احکام شریعت گناهکار شمرده شده و باید سنگسار می‌شد. خطری جدیِ زنده‌گی مریم را تهدید می‌کرد اما قوت قلب وی وعدهٔ خدا و اینکه خداوند از وی محافظت خواهد کرد بود.
نباید فراموش کرد که در آن زمان مادر مسیح موعود شدن یکی از افتخاراتی بود که هر زن یهودی آن آرزو را در دل می‌پروراند. اما این افتخار از برتری مریم نسبت به دیگر زنان نصیب وی نشده بود و مریم این را می‌دانست به همین سبب مغرور نشد. زیرا جبرائیل به مریم ظاهر شد و گفت: «سلام بر تو ای دختری که مورد لطف پروردگار قرار گرفته‌ای! خداوند با توست!»[11] توجه کنید که «مورد لطف پروردگار قرار گرفتن» یعنی مریم بدون برتری یا شایستگی و یا بدون آنکه کاری خاصی انجام داده باشد برای انجام این ماموریت برگزیده شد.
مریم در سرود خویش در وصف خداوند چنین گفت: «خداوند را با تمام وجود ستايش می‌كنم، و روح من، به سبب نجات‌دهنده‌ام خدا، شاد و مسرور می‌گردد! چون او منِ ناچيز را مورد عنايت قرار داده است. از اين پس، همهٔ نسل‌ها مرا خوشبخت خواهند خواند، زيرا خدای قادر و قدوس در حق من كار‌های بس بزرگ كرده است.»[12]
سرود مریم شباهت کاملی با سرود موسی و سرود مریم خواهر موسی و هارون داشت.[13] موسی و خواهرش مریم نیز خداوند را به خاطر پیروزی بر فرعون و نجات از برده‌گی و خروج از مصر شکرگزاری و ستایش کردند و مریم مادر عیسی مسیح نیز خدا را به خاطر تولد نجات دهنده و خروج دوم از یوغ برده‌گی، اسارت شیطان، و پیروزی قریب‌الوقوعِ خدا بر شیطان، مرگ، و گناه ستایش و شکرگزاری نمود.
مریم با دانش و آگاهی خود از کلامِ خدا، اطاعت از آن، و عمل بر آن دو خوشا به حال را نصیب شد.
یک روز وقتی مسیح در حال موعظه بود، یک زن فریاد زد و گفت: «خوشا به حال آن مادری كه تو را به دنیا آورد و شير داد!»[14]
فرصتی بهتر از این نبود که عیسی مسیح شایسته‌گی و برتری مریم را به مردم بازگو کند. اما پاسخ مسیح چی بود؟
«بلی، اما خوشبخت‌تر از مادر من، كسی است كه كلام خدا را می‌شنود و به آن عمل می‌كند!»[15] از نظر عیسی مسیح اطاعت از کلام خدا مهمتر بود تا «مادر نجات دهنده» بودن.
چیزی دیگری را که در زنده‌گی مریم مشاهده می‌کنیم تحمل، استقامت، صبر، و حوصله در مقابل آن همه رنج‌های که باید فرزندش عیسی ببیند می‌باشد. چقدر مشکل است سی و سه سال (از زمان شیرخواره‌گی تا بلوغ عیسی) با ترس و اضطراب و دلهره زنده‌گی کردن؛ زیرا شمعون، آن مرد سالخورده، در صحن معبد خداوند در اورشلیم برایش گفته بود: «در دل تو نیز خنجری فرو خواهد رفت.»[16]
لوقا می‌گوید: «اما مريم، تمام اين رويدادها را در دل خود نگاه می‌داشت و اغلب دربارهٔ آنها به فكر فرو می‌رفت.»[17]
بالاخره مریم توهین و تحقیر، شکنجه، استهزا، و مصلوب شدن پسر خود را دید و درد و رنجی را که یک مادر در اینگونه حالات متحمل می‌شود نمی‌توان به رشتهٔ تحریر درآورد. به خصوص که پسرش بدون گناه و تقصیر آن همه رنج کشید و مصلوب شد و اندوه قلب او را شکافت. عیسی مسیح نیز رنج و غم مادر را احساس می‌کرد و تا آخرین دقایق به فکر مادر خود بود و به همین منظور وی را تسلیم یکی از شاگردانش نمود و به آن شاگرد نیز فرمود: «او مادر تو باشد.»[18]
این عمل عیسی مسیح نیز می‌تواند الگوی خوبی برای همهٔ ما باشد تا مادران خود را احترام نموده، دوست بداریم، و همیشه در فکر شان باشیم. عیسی مسیح که نه تنها الوهیتِ کامل داشت بلکه انسان کامل نیز بود با این عمل خود محبت واقعی یک فرزند را به مادر به تصویر کشید.
او محبت، شفقت، دلسوزی، و احترام به والدین را نه تنها تعلیم داد بلکه حتی در آخرین لحظات زنده‌گی خود نیز فرمان خدا را اطاعت نمود.[19]
مریم شاهد مصلوب شدن و مرگِ نجات دهندهٔ خود نیز بود و زمانی که عیسی مسیح بعد از سه روز قیام کرد و همه به شمول مریم او را دیدند و با او گفتگو کردند، خوشی مریم را نیز نمی‌توان تصور کرد …
قیام عیسی مسیح از مرده‌گان همانطوری که باعث خوشی و امید مریم شد، به خوشی و امید همگانی مبدل گشت. همانطوری که مریم قبل از شروع خدمت عیسی مسیح به او ایمان داشت[20]، بعد از آن همه وقایع در ایمان خود قوی‌تر شد و می‌بینیم که در روز پنطیکاست نیز همراهٔ رسولان بود.[21]
اما پس از فصل اول کتاب اعمال رسولان دیگر نامی از او برده نشد و مرگ مریم نیز در کتاب مقدس ثبت نشده است. ولی عقیدهٔ بعضی‌ها بر این است که وی در سن ۶۳ ساله‌گی در سال ۴۱ میلادی وفات نمود. آرامگاهٔ وی در پایین کلیسایِ در کوهٔ زیتون قرار دارد که نزدیک به شهر اورشلیم است.[22]
فیض و برکت خداوند بر شما باد.
آمین.
آرامگاهٔ مریم در شهر اورشلیم
[1] تورات شریف، خروج ۱۵: ۲۰-۲۱؛ ۲: ۴-۱۰؛ اعداد ۱۲: ۱، ۱۰-۱۵؛ ۲۰: ۱
[2] کتاب اول تواریخ ۴: ۱۷
[3] کتاب اعمال رسولان ۱۲: ۱۲؛ رسالهٔ کولسیان ۴: ۱۰
[4] رسالهٔ رومیان ۱۶: ۶
[5] انجیل شریف، یوحنا ۱۹: ۲۵؛ متی ۲۷: ۵۶، ۶۱؛ ۲۸: ۱، ۵-۱۰؛ مرقس ۱۵: ۴۰، ۴۷؛ ۱۶: ۱
[6] انجیل شریف، یوحنا ۱۹: ۲۵؛ متی ۲۷: ۵۶، ۶۱؛ ۲۸: ۱، ۵-۱۰؛ مرقس ۱۵: ۴۰، ۴۷؛ ۱۶: ۱؛ لوقا ۸: ۲-۳
[7] انجیل شریف، لوقا ۱۰: ۳۸-۴۲؛ یوحنا ۱۱: ۱-۳، ۵-۶، ۱۹-۲۰، ۳۱-۳۳؛ ۱۲: ۲-۳؛ مرقس ۱۴: ۳)
[8] انجیل شریف، متی ۲: ۱۱؛ ۱: ۲۳؛ لوقا ۱: ۲۷، ۳۲، ۳۵-۳۶، ۳۹، ۵۶؛ اعمال ۱: ۱۴؛ زبور شریف، مزمور ۱۳۲: ۱۱؛ متی ۲: ۱۱-۱۴؛ یوحنا ۱۹: ۲۵
[9] انجیل شریف، لوقا ۱: ۳۷
[10] انجیل شریف، لوقا ۱: ۳۸
[11] انجیل شریف، لوقا ۱: ۲۸
[12] انجیل شریف، لوقا ۱: ۴۶- ۴۹
[13] تورات شریف، خروج ۱۵: ۱-۲۱
[14] انجیل شریف، لوقا ۱۱: ۲۷
[15] انجیل شریف، لوقا ۱۱: ۲۸
[16] انجیل شریف، لوقا ۲: ۳۵
[17] انجیل شریف، لوقا ۲: ۱۹
[18] انجیل شریف، یوحنا ۱۹: ۲۷
[19] تورات شریف، خروج ۲۰: ۱۲، لاویان ۱۹: ۳
[20] انجیل شریف، یوحنا ۲: ۱-۱۱
[21] انجیل شریف، یوحنا ۲: ۱-۱۱
[22] Citation: Riesner, R. (1998). Paul’s Early Period: Chronology, Mission Strategy, and Theology (D. Stott, Trans.). Eerdmans. p. 120.
Comments